ABD’nin güvenlikten ayrılma ihtimalinden ve Moskova’nın Ukrayna’ya karşı üç yıl süren savaşından korkan Avrupa ülkeleri, Rus saldırganlığı karşısında savunmalarını güçlendirmek için zorunlu askerlik hizmetini yeniden başlatmayı tartışıyorlar.
Rus lider Vladimir Putin’in 2022’de Ukrayna’yı işgali Avrupa’yı gafil avladı ve ABD Başkanı Donald Trump’ın transatlantik ittifakını alt etmesinin ardından Avrupa’nın kendi güvenliğine dikkat etmesi gerektiğini söyleyerek Nato’nun gücüne ilişkin korkular daha da arttı.
Hem askeri analistler hem de Avrupa hükümetleri, Rus saldırganlığı tehdidinin bugün üç yıldan daha uzun bir süre önce gerçek olduğunu kabul ediyor.
“Bugün Rus ordusu 24 Şubat 2022’den daha büyük ve daha iyi. Heidelberg Üniversitesi Siyaset Bilimi Enstitüsü’nde (IPW) araştırmacı olan Alexandr Burilkov, Rusların Baltık ülkelerine ve AB’nin doğu kanadına karşı düşmanca niyetleri var “dedi.
Burilkov’un düşünce kuruluşu Bruegel ve Kiel Enstitüsü için birlikte yazdığı bir araştırmaya göre, Avrupa’nın 1,47 milyon aktif görevli askeri personele ek olarak Rus saldırganlığını caydırmak için 300.000 askere daha ihtiyacı olabilir.
“Zorunlu askerlik, bu kadar çok sayıda yeni askerde rol oynamak zorunda kalacaktı” dedi.
Paris’ten Varşova’ya kadar liderler, ABD’nin Avrupa güvenlik garantilerini geri çekme tehditleri karşısında savunma harcamalarını artırmaya çalışıyorlar.
Ancak Fransa ve İngiltere de dahil olmak üzere birçok ülke asker toplama ve alıkoyma konusunda mücadele etti. Zorunlu veya gönüllü bir tür ulusal hizmeti yeniden sunmak daha da zor olabilir.
Bir YouGov anketine göre, Fransa (yüzde 68) ve Almanya’daki (yüzde 58) çoğu insan gençlere zorunlu askerlik hizmetini destekliyor. İtalyan ve ingilizler bölünürken, İspanyolların çoğunluğu (yüzde 53) buna karşı.
Ancak araştırmalar, birçok Avrupalının ülkelerini savaş alanında savunmaya hazır olmadığını da gösteriyor.
Toplum ve silahlı kuvvetler arasındaki bağlantıları inceleyen Fransız uzman Benedicte Cheron, “Liberal bir toplumda, askeri kısıtlamaların uygulanmasının uygulanması neredeyse imkansız hale geldi” dedi.
“Bölgenin işgali olmadığı sürece, çağrıya uymayanlara yaptırım uygulamanın siyasi maliyetlerini kabul etmek düşünülemez görünüyor.”
– ‘Teşvikler’ –
Soğuk Savaş’tan sonra çoğu Avrupa ülkesi zorunlu askerliğe son verdi. Sadece dokuz ülke — Yunanistan, Kıbrıs, Avusturya, isviçre, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Norveç ve Türkiye — bunu hiçbir zaman askıya almadı.
Litvanya, Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesinden bir yıl sonra, 2015’te yeniden askere alındı. İsveç 2017’de ve Letonya 2023’te davayı takip etti.
Ancak siyasi ve ekonomik maliyetlere dikkat ederek, NATO’nun en büyük beş Avrupalı harcamasının çoğu – Fransa, Almanya, İNGİLTERE, italya ve Polonya – silahlı kuvvetlere katılımı zorunlu kılmayı planlamıyor.
Ancak 2008’de askere alınmaya son veren Polonya, geçtiğimiz günlerde 2027’den başlayarak yılda 100.000 sivile askeri eğitim vermeyi planladığını duyurdu. Başbakan Donald Tusk, planın gönüllü olacağını, ancak yetkililerin bir “motivasyon ve teşvik” sistemi planladıklarını söyledi.
Almanya’nın gelecekteki şansölyesi Friedrich Merz, gençlerin askerlik veya toplum hizmeti yapabilecekleri zorunlu bir yılın yeniden başlatılmasını desteklediğini söyledi.
İngiltere’de, son ulusal askerler 1963’te terhis edildi ve hükümet rotayı tersine çevirmeyi planlamıyor.
Kabine Ofisi Bakanı Pat McFadden, “Askere alınmayı düşünmüyoruz, ancak elbette savunma harcamalarında büyük bir artış olduğunu açıkladık,” dedi.
Zorunlu askerlik hizmetinin 2001 yılında sona erdiği Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, gençleri hizmet etmeye teşvik etmenin yollarını arıyor.
Cumartesi günü yayınlanan gazetecilere verdiği yorumlarda, Fransa’nın artık zorunlu hizmeti yeniden uygulamaya koyacak “lojistiği” olmadığını, ancak “sivilleri seferber etmenin yollarına bakmak” istediğini ve önümüzdeki haftalarda bir açıklama yapacağını söyledi.
Fransız askeri tarihçi Michel Goya, ulusal hizmetin yeniden başlatılmasının “ordunun büyük bir bölümünü eğitim merkezlerine dönüştürmek anlamına geleceğini” söyledi.
İtalya’da Savunma Bakanı Guido Crosetto, ulusal hizmetin yeniden başlatılmasını reddetti, ancak yedek güç lehine konuştu.
‘Doğu çapında bölünme’
Araştırmacılar, Batı Avrupalı politikacıların başta Finlandiya ve İsveç olmak üzere İskandinav ve Baltık ülkelerinden ders almaları gerektiğini söylüyor.
Rusya ile uzun bir sınırı paylaşan ve 1939’da Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen Finlandiya, Avrupa’nın en büyük yedek kuvvetlerinden birine sahip.
“Doğu-batı ayrımı hala bir sorun. Batı Avrupa’da çok az insan savaşmaya istekli” dedi. Avrupalıları gönüllü olmaya ikna etmenin savunuculuk kampanyaları gerektireceğini söyledi.
“İnsanların savaşı kazanılabilir olarak görüp görmedikleri ile hizmet etmek isteyip istemedikleri arasında da bir ilişki var, bu nedenle Avrupa askeri yeteneklerinin çarpıcı biçimde iyileştirilmesi insanları kendilerine daha fazla güvendirecek.”
Goya, Avrupalıların savunmasızlıklarından aniden etkilendiğini söyledi.
“Sadece gelgit söndüğünde kimin çıplak yüzdüğünü öğrenirsiniz” dedi.
“Amerikan denizi çekiliyor ve birçok Avrupa ülkesi kendilerine evet, sonunda biraz maruz kaldıklarını söylüyor.”
