Resim, çizim, seramik, fotoğraf gibi sanat biçimleri düşünüldüğünde hemen akla gelen şemsiye terim görsel sanatlardır. Fırça darbelerini birbirine örmek için kullanılan birincil duyu organı olan görme, bir resmi görmek veya hissetmek için gözlerini kullanmama kavramını neredeyse mantıksız hale getirir. Ancak sanatın her şeyden önce ‘görülmesi’ değil, ‘hissedilmesi’ gerektiğine inanan Rus sanatçı Daria Sanatina için değil.
Daria, esrarengiz sanat eserleri aracılığıyla, ‘kötü’ sanat ya da sanatçı diye bir şeyin olmadığını gösterme görevindedir; aksine, yalnızca sanat vardır ve onu nasıl algılar. Duyusal kavramlar aleminin ötesinde, sanat onun için fiziksel gerçekliklerin sınırlarını aşan bir şeydir.
Gözleri bağlı çarpıcı sanat eserleri yaratma konusundaki olağanüstü yeteneği ile tanınan Rus sanatçı, geleneksel sanatsal normlara meydan okuyor ve yaratıcılık algılarına meydan okuyor. Sadece 26 yaşında olan bu Rus vizyoner, gözleriyle değil, hayal gücünün derinlikleriyle resim yaparak sanat dünyasında silinmez bir iz bıraktı.
”Bize kendinden bahset,” diye soruyorum, bu sıradışı sanatçının ruhunu araştırmaya hevesliyim. Daria’nın gözleri, hikayesini anlatmaya başlarken sessiz bir güven yayar. “Benim adım Daria ve yaşam algımda bir sanatçı, bir yaratıcı olduğumu güvenle söyleyebilirim” diye başlıyor. “Bu, yolculuğumun her alanında ifade ediliyor.”
“Erken çocukluktan itibaren ne olmak istediğimi anladım; Beş yaşındayken aileme sanatçı olacağımı ve dünya tarihinde bir iz bırakacağımı söyledim” diye ekliyor.
Her fırça darbesiyle izleyicileri, görmenin aşıldığı bir dünyaya davet eder ve sanat, sezginin ve içsel vizyonlarının derin bir ifadesi haline gelir. Dubaili izleyiciler geçtiğimiz günlerde, sanatsal ifadenin sınırsız olanaklarının bir kanıtı olarak hizmet eden World Art Dubai’nin 10. baskısında Daria’nın büyüsüne tanık oldular.
“Bu aydınlanmanın bana nasıl geldiğini veya onunla doğup doğmadığımı söyleyemem” diye düşünüyor. “İşimi seviyorum, bu da kendi içinde anlam veriyor. Sık sık hayallerimden ve vizyonlarımdan görüntüleri tuvale çeviririm.”
Ancak Daria’nın sanatsal ahlakını tanımlayan sadece resim yapma eylemi değildi. “Çocukluğumdan beri, içimden birinin çizdiğim gibi resimleri yarattığı hissine kapıldım. Dedikleri gibi ‘Eller kendilerini çizer’. Renkleri nasıl karıştıracağımı veya bir nesneyi belirli bir şekilde nasıl çizeceğimi hiç düşünmedim; Sadece teslim oldum ve içgüdüsel olarak yaptım.”
Daria’yı daha az seyahat edilen bir yola sürükleyen sanata bu içgüdüsel yaklaşımdı — görmenin yaratıcılık için ön koşul olmadığı bir yol. Daria, ”Look Inside adlı bir sanat stüdyom var ve öğrenciler bana hiçbir şey çizemeyeceklerini söyleyerek gelirlerdi, yetenek olmadan güzel bir sonuca ulaşmanın imkansız olduğuna inanırlardı” diyor.
”Genellikle bir sanatçı olmak için belirli niteliklere sahip olmanız, bol yetenekle doğmanız gerektiğini ve kendilerini asla sanatçı olarak hayal edemeyeceklerini söylerler” diye anlatıyor. “Her şeyin mümkün olduğunu göstermek için gözleri kapalı resim üzerine yeni bir ustalık sınıfı tanıttım.”
Kör katlanmış sıra dışı resim tarzıyla Daria, canlı bir seyircinin önünde performans sergileyerek zanaatına başka bir meydan okuma katmanı eklemeyi seviyor. Sahnedeki deneyimlerinden yararlanarak ekliyor. “Gözlerim kapalı bir resim çizmek bir deneydir. Bir transa düşüyorum ve ellerim kendi kendine çekiyor.”
Ancak zorlukları olmadan gelmiyor, diye ekliyor. Daria, ”Sahne zaman zaman kaygan olabilir ve dengemi korumamı zorlaştırır” diyor. “O anda sonucu değerlendirmek çok zor. Gözlerim açıkken resim yaptığımda birçok yönü düzeltebilir ve resmi vizyonumla hizalayabilirim. Ancak gözlerim kapalıyken resim yaparken bu mümkün değil.”
Yine de, belirsizliklerin ve geçici şüphe anlarının ortasında, Daria kararlılığında sarsılmaz olmaya devam ediyor. “Genellikle herhangi bir zorluğa, özellikle de ortaya çıkan küçük zorluklara kolayca uyum sağlarım. Yani genel olarak bunun benim için zor olduğunu söylemeyeceğim ”diye ekliyor.
“Bu, erken çocukluktan beri yüzler ve gözler çizdiğim için mekanik bir hafıza. Kafamda, duyumlar yoluyla tuvale aktardığım görüntüleri hayal ediyorum. Bu performanslar, sanatın her şeyden önce hissedilmesi, görülmemesi gerektiğinin kanıtı olarak hizmet ediyor ”diye devam ediyor.
“Gerçekten içine bakma yeteneğine ihtiyacın var. Sonra, sıradan insan mantığına erişilemeyen yollar göreceksiniz.”
Daria’nın dünyasında karanlık bir engel değil, üzerine hayallerin çizildiği ve olasılıkların sonsuz kaldığı bir tuvaldir. Ve kör katlanmış kreasyonlarıyla izleyicilere ilham vermeye devam ederken, bir şey çok netleşiyor – gerçek sanat sınır tanımıyor. “Beni o kadar mutlu ediyor ki, göz bağını her çıkardığımda ilham veren gözlere sahip çok insan görüyorum.”
somya@khaleejtimes.com
Ayrıca OKUYUN:
