Pakistan’ın mega kenti Karaçi’ye olan Zerdüşt inancı nedeniyle kapalı bir topluluktan 22 yaşındaki Elisha Amra, eski Parsi topluluğu azaldıkça yurtdışına göç eden birçok arkadaşına veda etti.
Yakında film öğrencisi onlara katılmayı umuyor — Pakistan’ın yaşlanan Zerdüşt Parsi halkı için bir kayıp daha oluyor, köklerini bin yıldan daha uzun bir süre önce bugünkü İran’dan gelen İranlı mültecilere kadar uzanan bir topluluk.
Muhafazakar Müslüman çoğunlukta bir toplumun kısıtlamaları olmayan bir ülkede yüksek lisans derecesi almak istediğini söyleyen Amra, “Planım yurtdışına gitmek” dedi.
“Kendimi özgürce ifade edebilmek istiyorum” diye ekledi.
Dini lider Zarathustra tarafından kurulan Zerdüştlük, yedinci yüzyılın Arap fetihleriyle İslam’ın yükselişine kadar eski Pers imparatorluğu’nun baskın diniydi.
Bir zamanlar Pakistan’daki Parsi topluluğunun 15.000-20.000 kadar insanı vardı, dedi En önde gelen Parsi ailelerinden birinin başı Dinshaw Behram Avari.
Topluluk liderlerine göre, bugün sayıları Karaçi’de yaklaşık 900 kişi ve Pakistan’ın başka yerlerinde birkaç düzine daha fazla, birçoğu Amra’nın yaşadığı yer gibi bileşiklerde bir arada kalıyor.
Hayatının Pakistan’daki birçok kişiden daha rahat olduğunu kabul ediyor – Parsiler genel olarak varlıklı ve yüksek eğitimli bir topluluk.
Ancak, elektrik kesintileri, su kıtlığı ve düzensiz internet’ten şiddetli sokak suçlarına kadar yaklaşık 20 milyon insanın şehrini kuşatan günlük zorluklardan kaçmak istediğini söylüyor.
“Kendimi güvende hissettiğim, mutlu ve tatmin hissettiğim bir hayata sahip olmayı tercih ederim” dedi.
Karaçi’de e-ticaret alanında çalışan bir Parsı olan 27 yaşındaki Zubin Patel, son üç yılda iki düzineden fazla Parsı arkadaşının Karaçi’yi yurtdışına terk ettiğini gördü.
“20-25’ten fazla arkadaşım Karaçi’de yaşıyordu, hepsi göç etmeye başladı” dedi.
Sahipsiz evler
Bu, Parsis’e özgü değil – birçok genç ve yetenekli Pakistanlı, siyasi belirsizlik ve güvenlik zorlukları, mücadele eden bir ekonomi ve kederli altyapıyla boğuşan bir ülkeden kaçmak için yurtdışında iş bulmak istiyor.
Pakistan Ekonomik Araştırması’nın son rakamlarına göre yurtdışına iş için ayrılan yüksek vasıflı Pakistanlıların sayısı iki kattan fazla arttı — 2022’de 20.865’ten 2023’te 45.687’ye.
Parsiler hızla değişen bir dünyada uyum sağlamaya çalışıyorlar.
Dünyanın en eskileri arasında sayılan din, din değiştirmeyi yasaklar ve karma evlilikler hoş karşılanmaz.
Bir otel zincirinin başkanı olan Avari, “Kanada, Avustralya, İngiltere ve Amerika’da Pakistan’dan daha iyi bir Zerdüşt ortak bulma şansı var” dedi.
Toronto’nun Parsi nüfusunun Karaçi’den yaklaşık 10 kat daha fazla olduğuna dikkat çekiyor.
57 yaşındaki Avari, 1980’lerde Ziya-ül Hakk’ın sert askeri yönetimi sırasında bir İslamlaşma programını uygulayan bir Parsis dalgasının Pakistan’dan ayrıldığını söyledi.
O zamandan beri şiddet dini azınlıkları hedef aldı ve Parsiler hedef alınmadıklarını söylerken temkinli olmaya devam ediyorlar.
Topluluğun yüksek eğitim düzeyinin ve Batı’nın hayata bakış açısının, birçoğunun yurtdışında bir gelecek görmesi anlamına geldiğini, kalanlar için ise aile büyüklüğünün küçüldüğünü öne sürdü.
“Çiftler bugün kariyerlerine bakmakla daha çok ilgileniyorlar; aile ile ilgilenmiyorlar” dedi.
“Evlendiklerinde bir çocukları olacak – ve bir çocuk nüfus üzerinde olumlu bir etki yaratmak için yeterli değil.”
Parsı üyeleri, Karaçi’deki denizcilik ve otelcilik endüstrilerinin öncüleri arasındaydı ve şehrin sömürge dönemi tarihi bölgesi, hastaneler ve okullar dahil olmak üzere Parsı binalarıyla noktalandı.
Ancak topluluk azaldıkça birçok bina çöktü ve asırlık Sohrab Katrak Parsi Kolonisinin ağaçlarla çevrili zarif sokaklarındaki evlerin yarısı terk edildi.
‘Zor karar’
Genç nesillerin çoğu için, onları Pakistan’da tutan tek güç, yaşlanan akrabalarıdır.
E-ticaret çalışanı Patel, yapabilseydi ayrılacağını söyledi.
“Bu zor bir karar olurdu,” dedi. “Ama eğer aileme verecek bir fırsatım olursa… sağlıklı bir yaşam tarzı, o zaman açıkça bunun için giderdim “.
Neredeyse her gün 76 yaşındaki büyükbabasını ziyaret eden Amra, ayrıldığında ailesinin yalnız kalacağından endişe ediyor.
“Eninde sonunda onları sana getirmenin ya da geri dönmenin bir yolunu bulmalısın,” dedi.
