İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun yargıya ve güvenlik kuruluşunun bazı bölümlerine yönelik hareketlerine karşı rehine aileleri ve protestoculardan oluşan bir koalisyon, savaşın bu hafta Gazze’ye dönmesinin ardından yeniden bir araya geliyor.
Başbakan’ın savaşı sürdürme ve Filistin yerleşim bölgesini bombalama kararı, yaklaşık 24’ü hayatta olduğuna inanılan 59 rehinenin hala Gazze’de tutulması, hükümeti siyasi nedenlerle savaşı sürdürmekle suçlayan protestocuların öfkesine yeni bir yakıt ekledi.
Salı gecesi on binlerce kişi gösteri yaptı ve Netanyahu’nun hafta sonu Shin Bet iç istihbarat teşkilatı başkanı Ronen Bar’a olan güvenini kaybettiğini ve onu görevden almaya karar verdiğini açıklamasının ardından Çarşamba günü daha fazla protesto düzenlendi.
Kudüs’te bir protestocu olan Koren Offer, “Bu artık önemli bir şeyle ilgili bir savaş değil, her şey bu hükümetin hayatta kalmasıyla, Benyamin Netanyahu’nun hayatta kalmasıyla ilgili” dedi.
Protesto grupları, eski savunma ve güvenlik görevlilerini temsil eden bir grup olan Savunma Kalkanı Forumu’ndan ve 2023’te Gazze’deki rehinelerin aileleriyle birlikte Yüksek Mahkeme’nin gücünü engelleme konusunda şiddetli bir savaşta aktif olarak yer alan yolsuzlukla mücadele grubu İsrail’de Kalite Hükümeti Hareketi’ne kadar uzanıyordu.
2023’te — Gazze’deki savaşı tetikleyen 7 Ekim Hamas saldırılarından önce — Netanyahu’nun planlanan yargı revizyonuna muhalefeti nedeniyle dönemin savunma bakanı Yoav Gallant’ı görevden almaya çalıştığı sırada patlak veren devasa protestoların mevcut hareketinde bir yankı var.
Bu, Netanyahu’yu eleştirenler arasında altı kez başbakanın İsrail’in demokrasisi için bir tehlike oluşturduğuna dair bir inancı yansıtıyor.
Eski başbakan ve merkezci muhalefet partisi Yesh Atid’in başkanı Yair Lapid, sosyal medya platformu X’te “Bu hükümet kırmızı ışıkta durmuyor” dedi. “Yeter! Hepinize sesleniyorum – bu bizim anımız, bu bizim geleceğimiz. Sokaklara çıkın.”
Sağcı koalisyonu bir arada kalırken, Netanyahu protestolara meydan okuyabildi ve yeni seçim çağrılarını engelleyebildi. Kamuoyu yoklamaları, İsrail’in en büyük güvenlik felaketinde Hamas’ın 7 Ekim 2023’te güney topluluklarına saldırmasına izin veren başarısızlıklar nedeniyle halkın öfkesinin devam etmesi nedeniyle seçimi kaybedeceğini öne sürüyor.
Salı günü aşırı sert Itamar Ben Gvir’in Ocak ayında imzalanan ateşkes anlaşmasından çıktıktan sonra hükümete yeniden katılacağını duyurması, hükümetin desteği hayati önem taşıyan milliyetçi-dinci kamptan aldığı siyasi onayın altını çizdi.
‘Siyasi birliği ortadan kaldırmak’
Netanyahu’yu eleştirenler, Shin Bet’in başkanını görevden alma kararını, Shin Bet’in Netanyahu’nun ofisindeki yardımcıların yolsuzluk iddialarıyla ilgili soruşturmalara dahil olmasıyla bağlantılı siyasi nedenlerle uygulanan kilit bir devlet kurumuna darbe olarak gördüler.
Netanyahu, iddiaları kendisine siyasi güdümlü bir saldırı olarak nitelendiriyor. Baro kararının, uzun zaman önce güvenlik şefine olan güvenini kaybettiği için olduğunu söyledi.
En büyük merkezci muhalefet partisinin başkanı Benny Gantz, Baroyu kovma kararının “devlet güvenliğinin doğrudan ihlali ve İsrail’deki siyasi birliğin siyasi ve kişisel nedenlerle ortadan kaldırılması” anlamına geldiğini söyledi.
Netanyahu, inkar ettiği yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili uzun süredir devam eden bir duruşmayla karşı karşıya. Eleştirmenler ve siyasi düşmanlar onu düzenli olarak güvenlik durumunu yasal sıkıntılarından bir çıkış yolu olarak kullanmakla suçladılar.
İsrail’in Gazze’ye yönelik yeni bombardımanı yüzlerce Filistinliyi öldürdü ve Arap ülkeleri, Avrupa ve Birleşmiş Milletler’den kınama aldı.
İsrail ve Hamas, Ocak ayı ortasında başlayan ve 17 aylık savaşın ardından Gazze’nin 2,3 milyon sakinine yerleşim bölgesini enkaza çeviren ve nüfusunun çoğunluğunu defalarca yerinden etmeye zorlayan bir ateşkesi ihlal etmekle suçluyorlar.
İsrail’deki kamuoyu yoklamaları, çoğu insanın savaşı sona erdirmek ve rehineleri eve getirmek istediğini gösteriyor.
Ancak Ben Gvir’in dönüşüyle güçlenen protestolardan Netanyahu hükümetine yönelik, kendisini 2023’te Gallant’ı görevden alma kararını iptal etmeye zorlayan gösterilerin ölçeğine uyması muhtemel olmayan acil bir tehdit olduğuna dair çok az işaret var.
Anketlerde hala geride kalmasına rağmen, savaş devam ettikçe konumu kademeli olarak güçlendi. En azından şimdilik, İsrail grevleri başlatmadan önce danışılan ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin desteğinden hoşlanıyor gibi görünüyor.
Bazı rehine aileleri savaşa dönüşü destekledi. Sert Tivka grubu Salı günü yaptığı açıklamada, tüm rehineleri geri getirmenin tek yolunun Gazze’yi tamamen ablukaya almak — elektrik ve suyu kesmek — ve Hamas’ın çöküşünü sağlamak için bölgeleri işgal etmek olduğunu açıkladı.
Ancak diğer rehine aileleri ve destekçileri için mücadelenin yeniden başlaması onların geleceğe yönelik korkularını derinleştirdi.
Tel Avivli 45 yaşındaki protestocu Iftach Brill, “Önümüzdeki haftalarda çatışmalar devam ederse kalan rehinelere ne olacağı hakkında hiçbir fikrim yok.” dedi. “Bu bizim için mutlak bir felaket.”
