Birleşmiş Milletler Salı günü yaptığı açıklamada, iklim değişikliğinin dünya çapında rekor sayıda insanın evlerinden sökülmesine katkıda bulunduğunu ve çoğu zaman zaten “cehennem gibi” yerinden edilme koşullarını kötüleştirdiğini söyledi.
Bakü’de devam eden uluslararası iklim müzakereleri ile BM mülteci ajansı, yükselen küresel sıcaklıkların ve aşırı hava olaylarının yerinden edilme sayılarını ve koşullarını nasıl etkilediğini vurgulayarak, riskleri azaltmak için daha fazla ve daha iyi yatırım yapılması çağrısında bulundu.
BMMYK yeni bir raporda Sudan, Somali ve Myanmar gibi yerlerdeki iklim şoklarının halihazırda tehlikede olanları daha da vahim durumlara itmek için çatışmalarla nasıl etkileşime girdiğine dikkat çekti.
BMMYK başkanı Filippo Grandi raporun önsözünde, “Isınan dünyamızda kuraklık, sel, yaşamı tehdit eden ısı ve diğer aşırı hava olayları endişe verici sıklıkta acil durumlar yaratıyor.” dedi.
Yerinden edilmiş insanların yüzde 75’inin iklimle ilgili tehlikelere aşırı derecede maruz kalan ülkelerde yaşadığına işaret eden Bakan, “Evlerinden kaçmak zorunda kalan insanlar bu krizin ön saflarında yer alıyor” dedi.
“İklim değişikliğinin hızı ve ölçeği arttıkça bu rakam ancak yükselmeye devam edecek.”
BMMYK’NIN Haziran ayındaki rakamlarına göre, savaş, şiddet ve zulüm nedeniyle zorla yerlerinden edilmiş 120 milyon insan yaşıyor – bunların çoğu kendi ülkelerinde.
BMMYK’NIN iklim eylemi özel danışmanı Andrew Harper, afp’ye yaptığı açıklamada, “Küresel olarak, çatışmalarla yerinden edilen insan sayısı son 10 yılda iki katına çıktı” dedi.
Aynı zamanda BMMYK, Ülke İçi Yerinden Edilme İzleme Merkezi’nden gelen son verilere işaret ederek, hava koşullarıyla ilgili felaketlerin yalnızca son on yılda ülkeleri içinde yaklaşık 220 milyon insanı yerinden ettiğini ve bu da günde yaklaşık 60.000 yerinden edilmeye eşdeğer olduğunu belirtti.
Harper, “Giderek daha fazla insanın yerinden edildiğini görüyoruz” dedi ve kaçanları ve onları barındıran toplulukları desteklemek için gereken fonların eksikliğinden yakındı.
“Yönetim kurulunun karşısında görüyoruz, cehennem gibi bir durum daha da zorlaşıyor.”
Mülteci yerleşim alanlarının çoğunun düşük gelirli ülkelerde, sıklıkla “çölde, sele eğilimli bölgelerde, iklim değişikliğinin artan etkileriyle başa çıkmak için gerekli altyapıya sahip olmayan yerlerde” bulunduğuna dikkat çekti.
Bu daha da kötüye gidecek. BMMYK, 2040 yılına gelindiğinde dünyada iklimle ilgili aşırı tehlikelerle karşı karşıya kalan ülke sayısının üçten 65’e çıkmasının beklendiğini ve bunların büyük çoğunluğunun yerinden edilmiş nüfusa ev sahipliği yaptığını söyledi.
Raporda, 2050 yılına gelindiğinde mülteci yerleşimlerinin ve kamplarının çoğunun bugün olduğundan iki kat daha fazla tehlikeli ısı yaşayacağı tahmin ediliyor.
Harper, bunun yalnızca orada yaşayan insanlar için rahatsız edici ve sağlık açısından tehlikeli olamayacağı, aynı zamanda mahsul arızalarına ve çiftlik hayvanlarının ölmesine de yol açabileceği konusunda uyardı.
Nijer, Burkina Faso, Sudan, Afganistan gibi aşırı iklim koşullarına maruz kalan yerlerde ekilebilir arazi kaybının arttığını görüyoruz, ancak aynı zamanda nüfusta büyük bir artışa sahibiz” dedi.
BMMYK, uluslararası iklim finansmanının çok daha fazlasının mültecilere ve en çok ihtiyacı olan ev sahibi topluluklara ulaşmasını sağlamak için Bakü’deki COP29 için toplanan karar vericilere çağrıda bulunuyor.
Şu anda BMMYK, son derece kırılgan devletlerin, kırılgan olmayan ülkelerdeki kişi başına 161 dolara kıyasla, yıllık adaptasyon fonundan kişi başına yalnızca yaklaşık 2 dolar aldığına dikkat çekti.
Harper, bu tür topluluklarda iklime dayanıklılık ve uyum sağlamaya daha fazla yatırım yapılmadan, iklim değişikliğinden daha az etkilenen ülkelere daha fazla yer değiştirmenin kaçınılmaz olacağını söyledi.
“Barışa yatırım yapmazsak, bu alanlarda iklime uyum sağlamaya yatırım yapmazsak, insanlar hareket edecek” dedi.
“Farklı bir şey yapmalarını beklemek mantıksız.”
