Dubai merkezli İngiliz göçmen ve nöroçeşitlilik danışmanı Uzma Akser, otistik oğlunun eşsiz dünyasını anlamak için bir ev aletinin köprü olacağını asla hayal etmedi. 15 yaşındaki oğlu Talha’nın çocukluğundaki elektrikli süpürgelere olan hayranlığından ilham alan Uzma, nöroçeşitliliği yücelten ve kapsayıcılığı teşvik eden iç açıcı bir hikaye olan ‘Elektrikli Süpürgeleri Seven Çocuk’u yazdı.
”Farklılıkların zayıflıklar değil güçlü yönler olduğunu göstermek istedim” diyen 44 yaşındaki Uzma, Khaleej Times ile şunları paylaştı: “Talha’nın hikayesini anlatarak, ebeveynlere, eğitimcilere ve çocuklara hepimizi benzersiz kılan şeyleri takdir etmeleri için ilham vermeyi umuyorum.”
Uzma’nın kitabı, kendini kabul etme, esneklik ve anlayış temalarını ele alırken, elektrikli süpürgelere olan sevgisi onu ayıran bir çocuk olan Hisham’ın hikayesini anlatıyor.
İlham, Talha’nın küçükken elektrikli süpürgelere olan hayranlığından geldi. Uzma şöyle hatırladı: “Dönmelerini izler, açar ve nasıl çalıştıklarını incelerdi. İkinci doğum gününde ona benzeyen bir pasta bile sipariş ettim.”
Başlangıçta Uzma, Talha’nın odağını yeniden yönlendirmeye çalıştı, bu karar sadece sıkıntısını derinleştirdi ve çamaşır makineleri gibi diğer makinelerde rahatlık aramasına neden oldu. Dönüm noktası, Uzma’nın Talha’nın tutkusuna direnmek yerine sarılmasıyla geldi. “Elektrikli süpürgeyi geri verdiğimde yüzündeki neşe tarif edilemezdi” dedi. “Çıkarlarını desteklemenin, onları değiştirmeye çalışmaktan daha önemli olduğunu fark ettiğim andı.”
Uzma’nın Talha ile yolculuğu, nöroçeşitlilik anlayışını şekillendirdi. “Nöroçeşitliliğin beynimizin nasıl çalıştığının doğal bir varyasyonu olduğunu öğrendim” diye açıkladı. “Oğlumun tutkularını desteklemek ona güven ve rahatlık verdi.”
Kitabı yazmaya 2017 yılında başlayan Uzma, benzer durumlardaki ebeveynlerin deneyimlerinden yararlanabilmesi için düşüncelerini ve duygularını ortaya çıktıkça yakalıyor. Kişisel bir yansıma olarak başlayan şey, yıllarca başucu masasında oturan eksiksiz bir hikayeye dönüştü.
Uyum dersleri
Talha’nın hikayesi, dokuz yaşındaki oğlu Kerim, el çırpmak, aynı videoları tekrar tekrar izlemek ve sayıları ve alfabeleri sürekli tekrarlamak gibi tipik nörodevrensel davranışlar sergileyen Maha Khorchid gibi diğer ebeveynlerle yankılanıyor.
Maha, ”Anladığım şey, bu tür davranışların kendi kendini düzenlemesine yardımcı olduğu, işin tuhaf görünmesi veya dikkatini dağıtmaması” dedi.
Bu arada, nörogelişimsel engelliler danışmanı Dr. Binu George, farklı yaşlardaki çocukların yaşamlarındaki benzersiz çıkarların önemini vurguladı. Dedi ki: “Bu çocuklar, duyusal aşırı yüklenmeyi, duygusal stresi ve sosyal zorlukları yönetmenin bir aracı olarak cansız nesnelerle sıklıkla derin bağlantılar kurarlar. Bu nesneler, aksi takdirde öngörülemeyen bir ortamda öngörülebilir ve sakinleştirici bir varlık sağlayarak çapa görevi görür.
“Duyusal hassasiyetleri yüksek olan çocuklar için, bu nesnelerin dokuları, sesleri veya hareketleri, kendi kendini düzenleme için yatıştırıcı araçlar olarak hizmet ederek kaygı veya aşırı uyarılma ile başa çıkmalarına yardımcı olabilir” diye ekledi.
”Duyusal rahatlığın ötesinde,” diye devam etti Dr. Binu. “Bağlar, sosyal zorluk anlarında veya zorlu geçişlerde güvenli ve yargılayıcı olmayan çıkışlar olarak hizmet ederek duygusal destek sunar. Ayrıca günlük yaşamda bir kontrol ve öngörülebilirlik duygusu sunarak rutinin ve yapının korunmasına katkıda bulunurlar.”
Dr. Binu’ya göre, bakıcılar, alternatif başa çıkma stratejilerinin geliştirilmesini nazikçe teşvik ederken, çocuğun rahatlık ihtiyacını doğrulayarak bu bağların desteklenmesinde hayati bir rol oynamaktadır. Belirlenen zamanlar veya katılım için güvenli alanlar gibi bu nesnelerin kullanımı etrafında düşünceli sınırlar belirlemek, esnekliği ve uyarlanabilirliği kademeli olarak artırabilir.
Uzma şunları ekledi: “Artık genç bir yetişkin olan Talha, Hişam’ın hikayesinin ardındaki ilham kaynağı rolünü benimsedi. “İlk başta yolculuğunu paylaşma konusunda gergindi. Ama başkalarına nasıl yardım ettiğini görmek onu gururlandırdı.”
