Suriyeli eski tutuklu Muhammed Necib, işkencenin neden olduğu sırt ağrısından yıllarca acı çekti. Yine de gardiyanları tarafından tedavi yerine dayak yediği askeri bir hastaneye götürülmekten korkuyordu.
Hapishane gardiyanları, durumunu ifşa etmesini yasakladı, yalnızca muhtemel tüberküloz semptomları nedeniyle hastaneye gönderdi — gözaltına alındığı meşhur Saydnaya hapishanesinde yaygındı.
Şam’daki en büyük askeri sağlık tesisi olan Tishreen Hastanesi’ndeki doktorlar, sürekli istismarın sonucu olan sırtındaki önsezi hakkında hiçbir zaman soru sormadılar.
Beşar Esad’ın düşmesinden sadece saatler sonra serbest bırakılan Necib’in alt sırtında tenis topu büyüklüğünde bir çıkıntı var.
31 Yaşındaki çocuk zorlukla yürüyebiliyor ve acı dayanılmaz.
Ancak Afp’yi askeri hastane yerleşkesindeki bir hapishanenin etrafında göstermekte ısrar etti.
“Buraya getirilmekten nefret ediyordum,” dedi Necip, Esad’ın devrilmesini isteyen silahlı isyanla bağlantılı olmakla suçlandıktan sonra aynı hücreyi paylaşan iki arkadaşıyla birlikte geri döndüğünde.
Muhafızlara atıfta bulunarak, “Bize her zaman vurdular ve kolay yürüyemediğim için bana daha da vurdular” dedi.
Tüberküloz “ishal ve ateş” semptomlarından daha fazlasına sahip olduğunu söylemesine asla izin verilmediği için hiçbir zaman uygun tedavi görmedi.
“Hiçbir şey için ileri geri gittim” dedi.
Esad, islamcı liderliğindeki isyancıların Şam düşene kadar kontrolünden şehir şehir güreştikten ve ailesinin beş on yıllık yönetimine son verdikten sonra geçen ay Suriye’den kaçtı.
Saldırganlar, yargısız infaz, işkence ve zorla kaybolma yerleri olan gözaltı tesislerinde üzücü bir istismar mirası bıraktılar.
Esad kaçtıktan saatler sonra, Suriyeli isyancılar meşhur Saydnaya hapishanesine girerek, bazıları 1980’lerden beri orada olan binlerce kişiyi serbest bıraktı.
O zamandan beri, Tishreen Hastanesi soruşturma bekleyen hizmet dışı kaldı.
İnsan hakları savunucuları, başta Tishreen olmak üzere Suriye’deki askeri hastanelerin ihmal ve kötü muamele kaydına sahip olduğunu söylüyor.
“Bu askeri hastanelerin bazılarında bulunan bazı tıp pratisyenleri yardım ediyorlardı… BM Suriye Soruşturma Komisyonu’ndan Hanny Megally Afp’ye verdiği demeçte, “Sorgulamalar ve işkence ve hatta tutuklulara yapılan tedavileri durdurma” dedi.
Eski Saydnaya tutukluları afp’ye hastalandıktan sonra yaşadıkları sıkıntıları anlattılar.
Hapishanenin iki askeri doktorunun rutin muayenesiyle başlayacaktı.
Dört eski tutuklu, bunlardan birinin mahkumları dövdüğünü, bazen ölümüne dövdüğünü söyledi.
Gardiyanlar, hücrelerinden hastane hapishanesine, ardından doktorlarla buluşmak için ana binasına çekildikleri andan itibaren onları acımasızca dövdüler ve sonunda hapishaneye kadar eşlik ettiler.
Birkaç eski tutuklu, hastanenin hapishanesinde çok hasta olanların ölüme terk edildiğini, hatta öldürüldüğünü söyledi.
Üç yıl önce Necip ve diğer mahkumlar Saydnaya’nın içindeki “lastik” yöntemi kullanılarak sadece birbirleriyle konuştukları için işkence gördüler.
Araç lastiklerine zorlandılar ve alınları dizlerine veya ayak bileklerine dayayarak dövüldüler.
Saydnaya’daki bir askeri doktor tarafından yapılan ilk muayeneden sonra Necib’e sırt ağrısı için ağrı kesici reçete edildi.
Doktor sonunda tüberküloz semptomları nedeniyle onu Tishreen Hastanesi’ne nakletmeyi kabul etti.
Eski mahkumlar, iş yüklerini en aza indirmek isteyen gardiyanların, herkesi aynı departmana transfer edebilmeleri için “ishal ve ateşten” muzdarip olduklarını söylemelerini emredeceğini söyledi.
39 yaşındaki Omar Al Masri, işkenceye bağlı bacak yaralanmasıyla hastaneye götürüldüğünde, o da doktora mide rahatsızlığı ve ateşi olduğunu söyledi.
Tedaviyi beklerken, bir gardiyan ona çok hasta bir mahkumu “temizlemesini” emretti.
Masri mahkumun yüzünü ve cesedini sildi, ancak gardiyan döndüğünde öfkeyle aynı emri tekrarladı: “Onu temizle”.
Masri görevi tekrarlarken hasta mahkum kısa sürede son nefesini verdi. Tedirgin bir Masri, ona ürpertici bir yanıt veren gardiyana seslendi: “Aferin.”
“İşte o zaman ‘onu temizle’ ile ‘öldür’ demek istediğini öğrendim” dedi.
Sednaya Hapishanesi’nde Tutuklular ve Kayıplar Derneği’nin 2023 raporuna göre hastane hapishanesindeki güvenlik güçleri ve hatta sağlık ve idari personel tutuklulara fiziksel ve psikolojik şiddet uyguladı.
Sivil bir doktor afp’ye kendisinin ve Tishreen’deki diğer sağlık personelinin mahkumlarla konuşmaları minimumda tutmak için katı emirler altında olduğunu söyledi.
Misilleme korkusuyla anonimlik talep ederek, “Mahkumun adının ne olduğunu sormamıza veya onlar hakkında bir şey öğrenmemize izin verilmedi” dedi.
Hastanede kötü muamele ile ilgili raporlara rağmen buna kendisinin tanık olmadığını söyledi.
Ancak bir doktor bir mahkumun adını soracak kadar cesur olsa bile, korkan tutuklu yalnızca gardiyanlar tarafından kendisine verilen numarayı verirdi.
“Konuşmalarına izin verilmedi” dedi.
Saydnaya hücresindeki bir dayaktan sonra Usame Abdul Latif’in kaburgaları kırıldı, ancak hapishane doktorları onu ancak dört ay sonra yan tarafında büyük bir çıkıntı ile hastaneye nakletti.
Abdul Latif ve diğer tutuklular, üç mahkum arkadaşının cesetlerini nakil aracına yığmak zorunda kaldılar ve onları Tishreen Hastanesine boşalttılar.
Abdul Latif, “Beş yıl hapis yattım” dedi.
Ama “250 yıl tüm acılardan bahsetmek için yeterli olmazdı” diye katlandı.
