Amerika Birleşik Devletleri’nin Paris Anlaşması’ndan çekilmesi, iklim değişikliği konusunda küresel işbirliğine bir darbe, ancak diğer ülkeler ilerliyor ve bu konuda liderliği artırıyor.
Çin temiz enerji yarışına hükmediyor, Brezilya küresel iklim müzakerelerine yön verecek, Danimarka hayvancılık emisyonlarında dünyada ilk vergiyi onayladı ve Kolombiya fosil yakıtlara veda ediyor.
Başkan Donald Trump tarafından Pazartesi günü açıklanan ABD’nin geri çekilmesinin, sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik küresel çabaları engelleyeceğinden korkuluyor.
Ancak bazı gözlemciler, daha hırslı ülkelerin yeni ittifaklar kurma, gündemi belirleme ve neredeyse tüm ulusların onayladığı bir iklim anlaşmasını destekleme şansı da görüyorlar.
Washington merkezli bir politika enstitüsü olan Amerikan İlerleme Merkezi’nden kıdemli bir araştırmacı olan Frances Colon, “Bu sadece ABD’den daha büyük bir anlaşma” dedi.
Gelişmekte olan bu liderlerden biri, bu yıl Paris Anlaşması’nın 2015’te kabul edilmesinden bu yana BM’nin en önemli iklim zirvelerinden birine ev sahipliği yapan Brezilya.
Başkan Luiz Inacio Lula da Silva, kendisini çevre için küresel bir bayrak taşıyıcısı olarak konumlandırdı ve göreve geldiğinden beri Amazon’da ormansızlaşma etkileyici bir şekilde düştü.
Ancak aynı zamanda Brezilya’nın petrol aramalarını genişletmek ve COP30 sunucusu imajını karmaşıklaştırmak istiyor.
Bu yıl G20’ye ev sahipliği yapan Güney Afrika ile birlikte Brezilya’nın iklim ve kalkınma hedeflerinin el ele gitmesini gerektiren küresel bir reform gündemi oluşturması bekleniyor.
Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki Net Sıfır Sanayi Politikası Laboratuvarı eş direktörü Tim Sahay, “Bu, Küresel Güney liderliği için bir yıl olabilir” dedi.
Aralık ayında Hindistan Başbakanı Narendra Modi, ülkesinin güneş ve rüzgar enerjisini yayan “liderliği” ile övündü.
X’te “Hindistan iklim eyleminde küresel standartlar belirliyor” dedi.
Çin’in küresel emisyonları azaltmaya ekonomik katkısı – Paris Anlaşması’nın temel amacı – zaten rakipsiz.
Ülke, dünyadaki elektrikli araçların yarısından fazlasını, rüzgar türbinlerinin yaklaşık yüzde 70’ini ve güneş panellerinin yüzde 80’ini üreterek düşük karbonlu teknolojilerin maliyetini önemli ölçüde azaltmaya yardımcı oluyor.
Salı günü Çin, 2024’te rekor miktarda yenilenebilir enerji kurduğunu duyurdu ve “iklim değişikliğinin zorluklarını aktif olarak ele almak için tüm taraflarla birlikte çalışma” sözü verdi.
Asya Toplum Politikaları Enstitüsü’ndeki Çin iklim merkezi direktörü Li Shuo, siyasi rüzgarlar küresel iklim eylemini boşa çıkarırken, “Çin’in yeşil teknolojileri ilerletme ve uygulamadaki performansı tasarruf lütfu haline gelebilir” dedi.
Çin zaten küresel iklim müzakerelerinde kayda değer bir diplomatik kas geliştiriyor ve gayri resmi olarak büyük bir gelişmekte olan ülke bloğuna liderlik ediyor.
Aynı zamanda, Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana gezegen ısınma emisyonlarındaki büyümenin ezici çoğunluğundan Çin sorumludur.
Yakında Avrupa Birliği’ni ABD’nin arkasındaki en büyük ikinci tarihi kirletici olarak geçecek ve Trump’ın daha iddialı adımlar atması için daha az baskı hissedebilecek.
AB’nin uzun bir iklim liderliği geçmişi var ve emisyonlarını 2022 ile 2023 yılları arasında yüzde 7,5 azalttı — başka herhangi bir ulus veya bloğun önündeki sokaklar.
27 Ülkeden oluşan blok aynı zamanda iklim finansmanının yoksul ülkelere en büyük katkısıdır ve diğer tüm zengin ülkeleri geride bırakmaktadır.
“Paris anlaşması tüm insanlığın en iyi umudu olmaya devam ediyor. Böylece Avrupa rotada kalacak ve doğayı korumak ve küresel ısınmayı durdurmak isteyen tüm ülkelerle çalışmaya devam edecek. “dedi.
Trump’ın son başkanlığı sırasında AB ve Çin, ABD sürecin dışındayken Paris Anlaşması’na sarsılmaz üst düzey destek sağlamak için Kanada ile bir iklim diyaloğu başlattı.
İtalyan iklim düşünce kuruluşu ecco’nun kıdemli ortağı Alex Scott, ivme kazanmak için yine güçlü liderliğe ihtiyaç duyulacağını söyledi.
AFP’YE verdiği demeçte, “AB ve Çin bu jeopolitik kutbu işbirliği içinde sağlayabilir” dedi.
Ancak AB, iklim karşıtı partilere yönelik siyasi dalgalanmalar da dahil olmak üzere kendi iç sorunlarıyla meşgulken, Pekin, karbon yoğun ithalat vergisi nedeniyle Brüksel ile bir ticaret anlaşmazlığına kilitlendi.
Ekonomik devlerden küçük Karayip adalarına kadar bir dizi başka ülke, iklim iyiliklerini yayınlamaya hevesli.
Enerji Bakanı Ed Miliband’ın Kasım ayında “İngiltere’yi yeniden iklim lideri yapma” sözü verdiği İNGİLTERE, 2024’te rekor düzeyde en temiz elektriğini üretti.
Danimarka tarımsal emisyon vergisini onayladı, Barbados ve Kenya gelişmekte olan ülkelere yatırım yapmak için küresel finansal reformlar için baskı yapıyor ve Kolombiya, en büyük ihracatçısı olan fosil yakıtları çıkarmayı durdurma sözü verdi.
Scott, “geleceğin ekonomisine yeşil teknoloji ve yeşil işlerle yatırım yapma konusunda bahse giren ülkeler, bu bahsi kendi çıkarları için yaptıkları için yapmaya devam edecekler” dedi.
