Yoksul ülkelerin iklim değişikliğiyle başa çıkmalarına yardımcı olmak veya daha sonra daha fazla ödeme yapmak için müzakereciler Perşembe günü uyarıldı, çünkü uzmanlar yoksul devletlerin daha yeşil enerjiye geçmek ve aşırı hava koşullarına karşı korunmak için on yılın sonuna kadar yılda en az 1 trilyon dolara ihtiyacı olduğunu söyledi. Para, Azerbaycan’da yapılmakta olan COP29 iklim müzakerelerinin merkezi bir odağıdır ve zirvenin başarısının, ülkelerin, kalkınma borç verenlerinin ve özel sektörün iklim eylemini finanse etmek için gelişmekte olan ülkelere her yıl ne kadar daha zengin ülkeler sağlaması gerektiği konusunda yeni bir hedef üzerinde anlaşıp anlaşamayacağına karar verilmesi muhtemeldir.
OECD, 2025’te sona erecek olan yıllık 100 milyar dolarlık önceki hedefin 2022’nin iki yıl sonunda yerine getirildiğini, bu yılın başlarında çoğunun hibe yerine kredi şeklinde olmasına rağmen, alıcı ülkelerin değişmesi gerektiğini söylediği bir hedef olduğunu söyledi.
Sesi günün başında belirleyen Bağımsız Üst Düzey İklim Finansmanı Uzman Grubu’ndan bir rapor, hedef yıllık rakamın 2035 yılına kadar yılda 1,3 trilyon dolara veya ülkelerin ayaklarını şimdi çekmesi durumunda potansiyel olarak daha fazla artması gerektiğini söyledi.
Raporda, “2030’dan önceki yatırımlardaki herhangi bir eksiklik, takip eden yıllara daha fazla baskı uygulayarak iklim istikrarına daha dik ve potansiyel olarak daha maliyetli bir yol oluşturacak” dedi.
“Dünya şimdi ne kadar az başarırsa, daha sonra o kadar çok yatırım yapmamız gerekecek.”
Müzakereciler perde arkasında bir anlaşmanın taslak metinleri üzerinde çalışıyorlar, ancak şu ana kadar Birleşmiş Milletler iklim organı tarafından yayınlanan erken aşamadaki belgeler, müzakerelerin nerede biteceğine dair çok az fikirle, yalnızca masadaki çok çeşitli farklı görüşleri yansıtıyor.
Bazı müzakereciler, finansla ilgili en son metnin çalışmak için çok uzun olduğunu ve bir anlaşmaya varmak için müzakerelerin başlayabilmesi için zayıflatılmış bir versiyon beklediklerini söyledi.
Pek çok Batılı hükümet arasında — 2015’teki Paris Anlaşması’ndan bu yana katkıda bulunma kancasında — Çin de dahil olmak üzere ülkeler onlara katılmayı kabul etmedikçe daha fazlasını verme konusundaki isteksizlik göz önüne alındığında, herhangi bir anlaşmanın zorlu bir şekilde mücadele edilmesi muhtemeldir. Amerika Birleşik Devletleri’nin gelecek Başkan Donald Trump tarafından gelecekteki herhangi bir finansman anlaşmasından çekilmesi de müzakereleri gölgeledi ve delegelere gerekli fonları güvence altına almanın başka yollarını bulmaları için baskı yaptı.
Bunlar arasında, daha zengin ülkeler tarafından finanse edilen ve daha fazla borç verebilmeleri için reform sürecinde olan Dünya Bankası gibi dünyanın çok taraflı kalkınma bankaları da var.
En büyük 10 kişiden oluşan bir grup, iklim finansmanını 2030 yılına kadar yaklaşık yüzde 60 artırarak yılda 120 milyar dolara, özel sektörden en az 65 milyar dolar daha artırma planını şimdiden işaretledi.
Havacılık, fosil yakıtlar ve nakliye veya finansal işlemler gibi kirletici sektörleri vergilendirerek yeni para toplama çabası, daha fazla ülkenin bunu dikkate alacağını söylediği için bir destek aldı, ancak bu sefer herhangi bir anlaşma olası değil.
Perşembe günü, Azerbaycan Bankalar Birliği başkanı Zakir Nuriyev, ülkenin 22 bankasının Azerbaycan’ın düşük karbonlu bir ekonomiye geçişine yardımcı olacak projeleri finanse etmek için yaklaşık 1,2 milyar dolar taahhütte bulunma taahhüdünü açıkladı.
Üç gün içinde, konferans zaten bir avuç diplomatik kavgayı içeriyordu.
Fransa iklim bakanı Agnès Pannier-Runacher Çarşamba günü, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Fransa’yı Karayipler’deki denizaşırı topraklarında “suç işlemekle” suçlamasının ardından cop29’a yaptığı geziyi iptal etti.
Konferansta konuşan Aliyev, “Bu toplulukların sesleri genellikle metropollerindeki rejimler tarafından acımasızca bastırılıyor.” dedi. Fransa ve Azerbaycan, Paris’in Azerbaycan’ın rakibi Ermenistan’a verdiği destek nedeniyle uzun süredir gergin ilişkiler içindeler. Bu yıl Paris, Bakü’yü Yeni Kaledonya’daki şiddetli huzursuzluğa karışmak ve yataklık etmekle suçladı.
Avrupa Birliği iklim komiseri Wopke Hoekstra, X’teki bir yazısında, “Herhangi bir ikili anlaşmazlıktan bağımsız olarak, COP, tüm tarafların gelip iklim eylemi konusunda müzakere etme özgürlüğünü hissettiği bir yer olmalıdır” dedi.
“COP Başkanlığının bunu etkinleştirmek ve geliştirmek için özel bir sorumluluğu var” dedi. Bu, Aliyev’in Pazartesi günkü konferanstaki açılış konuşmasını, ABD ve AB’yi, büyük fosil yakıt tüketicileri ve üreticileri olarak kalırken iklim değişikliği konusunda ülkelere ders verdiği için ikiyüzlülükle suçlamak için kullanmasının ardından geldi.
Bu arada Arjantin hükümeti müzakerecilerini COP29 görüşmelerinden geri çekti, olaydaki iki diplomat Reuters’e verdiği demeçte, kararın nedenini bilmemesine rağmen.
Arjantin’in Bakü büyükelçiliği yorum yapmaktan kaçındı.
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei daha önce küresel ısınmayı bir aldatmaca olarak nitelendirmişti.
